Εγκατάλειψη (Abandonment)
Η εγκατάλειψη του πλοίου από τον ασφαλισμένο, προς τους ασφαλιστές χου γίνεται για να εγείρει αξίωση αποζημίωση για ολική απώλεια του πλοίου του. Την εγκατάλειψη του πλοίου τη δημιουργεί αποκλειστικά και μόνο ο ασφαλισμένος. Δε χρειάζεται καμιά ειδική εγγραφή, η άλλη ιδιαίτερη φόρμα, για να δώσει το Notice of Abandonment, Χρειάζεται μόνο, ο ασφαλισμένος να δώσει έγγραφη εντολή προς τον πράκτορά του που αυτός με τη σειρά του θα την προώθηση στους ασφαλιστές. ‘Οταν πλέον η εγκατάλειψη γίνει αποδεκτή από τους ασφαλιστές θεωρείται και αμετάκλητη.
1. Πότε αρχίζει το δικαίωμα της εγκατάλειψης. (When the right of Abandonment arises)
To Section 61 του M.I.A του 1906 αναφέρει τα ακόλουθα.
“Where there is a constructive total loss the assured may either treat the loss as a partial loss or abandon the subject matter insured to the insurer and treat the loss as if it were an actual total loss”.
Η εγκατάλειψη του πλοίου δεν είναι πάντοτε εκείνη που ορίζει και την ολική απώλεια του πλοίου. Αν το πλοίο προσαράξει, αυτό δεν αποτελεί και εγκατάλειψη του πλοίου προς τους ασφαλιστές γιατί μπορεί το πλοίο να επαναπλεύσει ή και όχι. Όμως στην περίπτωση που το πλοίο λόγω ης προσάραξής του δημιουργηθούν περισσότερες ζημιές δηλαδή ρήγματα απ’ όπου θα εισρέει νερό στο πλοίο και που θα περιορίζουν την επαναπλευστότητά του, τότε σε αυτή την περίπτωση το πλοίο εγκαταλείπεται στους ασφαλιστές του.
To Section 62 (7) του M.I.Α. του 1906 αναφέρει τα ακόλουθα
“Notice of abandonment is unnecessary where at the time when assured receives information of the loss there would be no possibility of benefit to the insurer if notice were given to him.”
2. Ποιός μπορεί να κάνει την αίτηση της εγκατάλειψης; (Who can apply for Abandonment?)
Την αίτηση της εγκατάλειψης του πλοίου προς τους ασφαλιστές μπορεί να τη δώσει ο ίδιος ο ασφαλισμένος ή ο εξουσιοδοτημένος γι’ αυτό πράκτοράς του.
Η αίτηση πρέπει να αναφέρει την γεωγραφική θέση του πλοίου και την κατάσταση στην οποία ευρίσκεται το πλοίο κατά τη χρονική κατάθεση της αίτησης για την εγκατάλειψη του πλοίου προς τους ασφαλιστές.
Ένα ασφαλιστήριο συμβόλαιο μπορεί να καλύπτει διάφορα συμφέροντα τα οποία θα προκληθούν από βίαια γεγονότα που θα συμβούν στο πλοίο. Τελικά τα γεγονότα αυτά θα ορίσουν αν είναι εφικτή η εγκατάλειψη του πλοίου στους ασφαλιστές ή και όχι.
3. Αίτηση της εγκατάλειψης. (Notice of Abandonment)
Η αίτηση της εγκατάλειψης όπως προαναφέρθηκε δίδεται προς τους ασφαλιστές εγκαταλείποντας ο ασφαλισμένος την περιουσία του διά την είσπραξη του συμφωνημένου ασφαλίστρου. Η έγγραφη αίτηση είναι ένα έγγραφο το οποίο αναγνωρίζεται από τους ασφαλιστές αλλά και απ’ όλα τα ενδιαφερόμενα μέλη.
4. Σε ποιες περιπτώσεις δίδεται η αίτηση. (In what cases notice must be given)
To ερώτημα είναι σε ποιά περίπτωση πρέπει να δοθεί η αίτηση εγκατάλειψης του πλοίου από τον ασφαλισμένο προς τους ασφαλιστές του.
Τα ακόλουθα Sections του Μ.I.Α του 1906 αναφέρουν.
Section 62(1)
“Subject to the provisions of this action where the assured elects to abandon the subject matter insured to the insurer he must give notice to abandonment. If he fails to do so the loss can only be treated as a partial loss”.
Section 62 (7)
“Notice of Abandonment is unnecessery where at the time when the assured receives information of the loss there would be no possibility of benefit to the insurer if notice were given to him”.
Section 62 (9).
“Where an insurer has reinsured his risk no notice of abandonment need be given by him.”
5. Η φόρμα της αίτησης. (Form of Notice)
Δεν υπάρχει ειδική φόρμα την οποία θα πρέπει ο ασφαλισμένος να συμπληρώσει για την αίτηση της εγκατάλειψης του πλοίου στους ασφαλιστές. Όμως θα πρέπει η αίτηση να περιέχει πραγματικά γεγονότα τα οποία συνέβησαν στο πλοίο.
To Section 62 (2) του Μ.Ι.Α του 1906 αναφέρει τα ακόλουθα.
Notice of abandonment maybe given in writing or by word of mouth or partly in writing and partly by word of mouth and maybe given in any terms which indicate the intention of the assured to abandon his insured interest in the subject matter insured uncondionally to the insurer.”
6. Σε ποιόν πρέπει να δίδεται η αίτησης εγκατάλειψης. (To whom the notice must be given)
Η αίτηση της εγκατάλειψης του πλοίου από τον ασφαλισμένο πρέπει να γίνει απ’ ευθείας προς τους ασφαλιστές ή έστω προς τον εξουσιοδοτημένο απ’ αυτούς πράκτορά τους.
7. Ο χρόνος κατά τον οποίο πρέπει να δίδεται η αίτηση της εγκατάλειψης. (Time within which notice must be given)
Ο χρόνος κατά τον οποίο θα δοθεί η αίτηση της εγκατάλειψης του πλοίου θα ληφθεί σοβαρά υπ’ όψιν.
To Section 62(3) του Μ.Ι.Ατου 1906 αναφέρει τα ακόλουθα.
“Notice of abandonment must be given with reasonable diligence after the receipt of reliable information of the loss but where the information is of a doubtful character the assured is entitled to a reasonable time to make inquiry.”
To section 88 του Μ.I.Α του 1906 αναφέρει τα ακόλουθα.
“Where by this act reference is made reasonable time or reasonable diligence the question what is reasonable is a qiestion of fact.”
Υπόθεση: Fleming Vs Smith.
Αναφέρει ότι ένα πλοίο προοριζόταν προς Βομβάη, αλλά κατά τον πλούν του συνάντησε σφοδρή κακοκαιρία. Υπέστη ζημιές και κατευθύνθηκε στους Mauritious. Ο πλοίαρχος έγραψε μία επιστολή προς τους πλοιοκτήτες του να διαθέσουν κάποιο χρηματικό ποσό για να καλύψουν την έκταση των ζημιών και μετά το πέρας των επισκευών το πλοίο να κατευθυνόταν προς την Αγγλία. Οι Lloyd’s Brokers έγραψαν μία επιστολή όπου συνιστούσαν το πλοίο να μην κατευθυνθεί προς την Βομβάη γιατί τα ναύλα εκείνη την περίοδο ήταν χαμηλά. Η αλληλογραφία κράτησε από τον Σεπτέμβριο έως τον Δεκέμβριο. Οι επισκευές του πλοίου στο Mauritious τελείωσαν με υψηλότερο κόστος από το προβλεπόμενο. Το πλοίο απέπλευσε από το Mauritious και έφθασε στο Λονδίνο την 27η Μαρτίου μετά πάροδο τριών ημερών δόθηκε Notice of Abandonment, από τον ασφαλισμένο προς τους ασφαλιστές του.
The House of Lords αποφάνθηκε ήταν πολύ αργά. Η αλληλογραφία που είχε μεσολαβήσει αποδείκνυε ότι το πλοίο δεν ήταν ολική απώλεια, αλλά υπήρχε μερική απώλεια, και ότι δε μπορούσαν να περιμένουν μετά από μια μερική απώλεια, η οποία επιδιορθώθηκε. Έτσι οι ασφαλιστές θα ήταν υποχρεωμένοι να αποδεχθούν το Notice of Abandonment.
Υπόθεση Potter Vs Campbell.
Αναφέρει ότι ένα πλοίο υπέστη ζημιές από προσάραξη στο λιμάνι του Bluff της Νέας Ζηλανδίας. Μετά από πρόχειρες επισκευές οι οποίες έγιναν στο πλοίο προσέγγισε στο λιμάνι του Port Chalmers για τη συνέχιση της εκφόρτωσης του φορτίου του. Μετά την εκφόρτωση του φορτίου το πλοίο παρέμεινε εννέα μήνες στο λιμάνι του Port Chalmers, στη συνέχεια απέπλευσε σε Ballast condition, προς το λιμάνι της Καλκούτας όπου έγινε δεξαμενισμός του πλοίου.
Οι επιθεωρητές ανέφεραν ότι το πλοίο ήταν σε κατάσταση ολικής απώλειας. Μετά ταύτα ο πλοιοκτήτης βασιζόμενος στις αναφορές του νηογνώμονα απεφάσισε να εγκαταλείψει το πλοίο του στους ασφαλιστές του. Το δικαστήριο απεφάσισε ότι η αίτηση ήταν καθυστερημένη και ότι οι ασφαλιστές θα μπορούσαν να είχαν καλύψει τη μερική απώλεια του πλοίου.
Υπόθεση Hunt Royal Vs Exchange Assurance
Αναφέρει ότι ένα πλοίο εξετάσθηκε από επιθεωρητές και θεωρήθηκε ως ολική απώλεια την 11ην Δεκεμβρίου.
Η αίτηση εγκατάλειψης του πλοίου προς τους ασφαλιστές δόθηκε την 22αν Δεκεμβρίου ενώ θα μπορούσε να είχε δοθεί νωρίτερα ίσως τη 17ην Δεκεμβρίου. Τελικά η Υπόθεση χάθηκε για τον ασφαλισμένο γιατί η αίτηση εγκατάλειψης δε δόθηκε έγκαιρα.
Το Section 62 (3) του Μ.Ι.Α του 1906 αναφέρει ότι για κάποιο λογικό χρονικό όριο όπου σε αυτό ο ασφαλισμένος υποχρεώνεται να καταθέσει την αίτηση εγκατάλειψης του πλοίου προς τους ασφαλιστές. Δε θα πρέπει να περνά μεγάλο χρονικό όριο από την απόφαση των επιθεωρητών ότι το πλοίο κρίθηκε ολική απώλεια και ότι θα πρέπει να εγκαταλειφθεί στους ασφαλιστές του. Όταν η σχετική αίτηση είναι εντός των χρονικών ορίων οι ασφαλιστές δε θα έχουν τη δυνατότητα να την απορρίψουν.
8. Άρνηση της υποχρέωσης του ασφαλιστή να δεχθεί την εγκατάλειψη. (No insurer obligation to accept abandonment)
To Section 62 (4) του Μ.Ι.Α του 1906 αναφέρει τα ακόλουθα:
“Where notice of abandonment is properly given the rights of the assured are not prejudiced by the fact that the insurer refuses to accept the abandonment.”
Καθήκον του ασφαλισμένου είναι να πάρει αμέσως την απόφαση και να καταθέσει την αίτηση εγκατάλειψης του πλοίου του στους ασφαλιστές είτε ταχυδρομικώς είτε με Fax. Η εγκατάλειψη του πλοίου στους ασφαλιστές γίνεται πάντα με την ευθύνη του πλοιοκτήτη γιατί στο τέλος μπορεί οι ασφαλιστές να μην αποδεχθούν την εγκατάλειψη του πλοίου γιατί μπορεί να συντρέχουν διάφορες αιτίες με αποτέλεσμα ο πλοιοκτήτης να απολέσει την περιουσία του.
9. Πότε είναι αποδεκτή. (What constitutes an acceptance?)
To Section 62 (5) του Μ.I.A του 1906 αναφέρει τα ακόλουθα διά το τι σχηματίζει την αποδοχή της εγκατάλειψης του πλοίου στους ασφαλιστές.
“The acceptance of abandonment maybe either express or implied from the conduct of the insurer. The mere silence of the insurer after notice is not an acceptance”.
Υπόθεση: Hudson Vs Harrison.
Αναφέρει ότι ένα ασφαλισμένο πλοίο προσάραξε έμφορτο την 23ην Δεκεμβρίου. Ο πλοιοκτήτης έλαβε τη σχετική ειδοποίηση της προσαράξεως την 27ην Δεκεμβρίου. Την ίδια ημέρα κατέθεσε αίτηση εγκατάλειψης του πλοίου του προς τους ασφαλιστές του.
Επίσης ο πλοιοκτήτης επικοινώνησε τηλεφωνικώς με τρείς από τους ασφαλιστές του οι οποίοι του υποσχέθηκαν ότι θα τον βοηθήσουν. Την 28 Φεβρουαρίου οι ασφαλιστές απαγορεύουν την εκφόρτωση του φορτίου από το πλοίο γιατί θεωρήθηκε ότι είχε υποστεί ζημιά. Με την πράξη τους αυτή, οι ασφαλιστές να απαγορεύσουν την πώληση του φορτίου συνεπάγεται ότι αναγνώρισαν την αίτηση της εγκατάλειψης του πλοίου από τον ασφαλισμένο ο οποίος αποζημιώθηκε με την αξία της ολικής απώλειας του πλοίου του.
10. Το αμετάκλητο της εγκατάλειψης. (Irrevocability of AAbandonment)
To Section 62 (2)του Μ.I.A του 1906 αναφέρει τα ακόλουθα για την αμετάκλητη εγκατάλειψη του πλοίου στους ασφαλιστές του.
“Where notice of abandonment is accepted the abandonment is irrevocable .The acceptance of the notice conclusively admits liability for the loss and the sufficiency of the notice.”
Πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη σημασία στην σχέση των δύο συμβαλλομένων πλευρών του πλοιοκτήτη και των ασφαλιστών όπου μετά την αποδοχή της εγκατάλειψης του πλοίου στους ασφαλιστές καλούνται να αποζημιώσουν με κάποιο ποσόν τον ασφαλισμένο. Οι εξελίξεις γενικά των υποθέσεων απέδειξαν ότι μπορούν οι ασφαλιστές να σπάσουν (Breach of Contract) το συμβόλαιο και να αρνηθούν να αποζημιώσουν υποστηρίζοντας ότι, ο ασφαλισμένος υπέπεσε σε κάποιο σφάλμα που θα έχει γίνει μετά την εγκατάλειψη του πλοίου προς τους ασφαλιστές του.
Υπόθεση: Norwich Union Vs Fire Insurance Society ltd.
Αναφέρει ότι ένα ασφαλισμένο φορτίο λεμονιών φορτώθηκε στο λιμάνι της Μερσίνας με προορισμό το Sidney της Αυστραλίας.
Το πλοίο το οποίο μετέφερε το φορτίο συγκρούσθηκε στο λιμάνι της Σμύρνης αλλά χωρίς το φορτίο να υποστεί ζημιές. Το πλοίο κατευθύνθηκε προς το Γιβραλτάρ και επιθεωρήθηκε από νηογνώμονα και με εντολή του το πλοίο αναχώρησε προς κάποιο λιμάνι της Ολλανδίας για να γίνουν οι απαιτούμενες επισκευές.
Το φορτίο των λεμονιών άρχισε να ωριμάζει. Ο πλοιοκτήτης αποφάσισε να πουλήσει το φορτίο στο λιμάνι του Γιβραλτάρ γιατί η τιμή των λεμονιών εκείνη την εποχή, Φεβρουάριος, ήταν καλή. Πρέπει να σημειωθεί ότι το φορτίο δεν είχε υποστεί καμιά ζημιά ή να αντιμετώπιζε κανένα κίνδυνο, αλλά το φορτίο πουλήθηκε λόγω της κατάστασης του πλοίου.
Μετά ταύτα ο ασφαλισμένος κατέθεσε αίτηση εγκατάλειψης του πλοίου του στους ασφαλιστές οι οποίοι πλήρωσαν ένα μέρος της αποζημίωσης. Όταν όμως ανακάλυψαν την πραγματικότητα ότι δηλαδή ο ασφαλισμένος είχε πουλήσει το φορτίο το οποίο δεν είχε υποστεί ουδεμία ζημιά από τη σύγκρουση, τότε έγειραν αξίωση αποζημίωσης για να τους επιστραφούν τα χρήματα τα οποία είχαν ήδη καταβάλει στον ασφαλισμένο από λάθος.
Το δικαστήριο αποφάνθηκε, ότι οι ασφαλιστές είχαν τιτλοφορήσει την επανάκτηση του προϊόντος. Το συμβόλαιο ανέφερε ότι για ολική απώλεια η εξόφληση θα ήταν άμεση. Οι ασφαλιστές ισχυρίσθηκαν ότι η αντικατάσταση της αποζημίωσης προήλθε από την πώληση του φορτίου. Άρα η αναγκαιότητα για την κατάθεση της αίτησης για την εγκατάλειψη του πλοίου στους ασφαλιστές δε θα έπρεπε να είχε συμβεί γιατί αυτή έγινε όταν το φορτίο είχε ήδη πουληθεί.
Έτσι η υπόθεση χάθηκε για τον Ασφαλισμένο.
11. Παραίτηση από την αίτηση της εγκατάλειψης. (Waiver of notice of abandonment)
To Section 62 (8) του Μ.Ι.Α. του 1906 αναφέρει τα ακόλουθα σχετικά με την παραίτηση του δικαιώματος για την αίτηση της εγκατάλειψης του πλοίου.
“Notice of abandonment may waiver by the ιnsurer.”
12. To αποτέλεσμα της εγκατάλειψης. (The effect of Abandonment)
Η ουσία της ασφάλισης για την εγκατάλειψη του πλοίου έχει εγκαίρως δοθεί. Ο ασφαλιστής λαμβάνει ότι έχει απομείνει απ’ όλη την απόλυτη κυριότητα των δικαιωμάτων του, που το υ παραχωρείται από το συμβόλαιο. Επίσης
ο ασφαλιστής έχει το δικαίωμα και επί του κερδιθέντος ναύλου.
Παρακάτω δίδονται οι ακόλουθες εξηγήσεις
Right to take over the subject matter insured. Το δικαίωμα της απόκτησης του ασφαλισμένου αντικειμένου από τον ασφαλιστή.
To Section 63 (1) του Μ.Ι.Α του 1906 αναφέρει σχετικά με το δικαίωμα της ουσιαστικής αποδοχής της ασφαλίσεως.
“Where there is a valid abandonment the insurer is entitled to take over the interest of the assured in whatever may remain of the subject matter insured and all proprietary rights incidental thereto,”
Takis Kalogerakos
Marine Underwriter
Η παραπάνω μελέτη είναι απόσπασμα από το βιβλίο ΝΑΥΛΟΣΥΜΦΩΝΑ – ΑΝΥΤΑΣΦΑΛΕΙΕΣ του αείμνηστου Πλοιάρχου του ΕΝ Βασίλη Π. Παναγιωτακόπουλου (Εκδόσεις ΕΛΛΗΝ).
